به طور كلي مراحل اجراي مديريت كيفيت براساس استانداردهاي ISO 9000 به ترتيب زير است :

1- مرحله توجيه و آموزش
2- مرحله ساخت و مستند سازي
3- مرحله استقرار
4- مرحله اثبات

هر يك از اين مراحل خود به گامهاي متعددي تقسيم مي شو دكه اطلاع دقيق از جزئيات آنها مستلزم صرف وقت بسيار است . آنچه كه در اين بخش از نظر مي گذرد فشرده و اجمالي از مهترين اين فعاليته ا است .
اجراي ISO 9000 به معني طرح ريزي يك سيستم مديريت كيفيت ، استقرار آن براساس خواسته هاي استاندارد مذكور ، به تائيد رساندن آن توسط يكي از موسسات مجاز مميزي و سرانجام صدور گواهينامه ISO 9000 براي مدت معين است . كه جهت طي اين مراحل مي بايست گامهاي زير برداشته شود:

1- تصميم و ماموريت
اولين گام اجراي ISO 9000 تصميم و تعهد مديريت عالي سازمان نسبت به كيفيت است .
لااقل مديران رده بالاي سازمانها بايد به اهميت و ارزش ISO 9000 پي برده ، آن را باور داشته و به ميزان كاري كه براي اجراي آن بايد انجام شود، وقف كامل داشته باشد.
بايد اجراي كار به زماني محول شو دكه اين ترديدها كاملاً‌مرتفع شده باشد. تصميم و تعهد نيروهاي راهبري سازمان براي اجراي ISO 9000 به تنهايي كافي نيست بلكه همكاران شاغل در سازمان نيز به نوعي معتقد ، متعهد ، مكلف و موظف به انجام اين كار بوده و بدين لحاظ لازم است تمامي همكاراني كه درگير اين كار مي شوند از مزايا و امتيازات حاصل ا زاجراي ISO 9000 هم براي سازمان و هم براي شخص خودشان و همچنين از موانع و مشكلات احتمالي آن مطلع باشند.

2- انتخاب محدوده
سوال مهمي كه در زمان تعريف مطرح مي شو داين است كه آيا ISO 9000را بايد براي همه بخشها، قسمتها و زير مجموعه هاي سازمان به طور هم زمان اجرا كرد؟ يا اينكه مي توان ابتدا آن را به صورت نمونه در يكي از قسمتهاي سازمان به اجرا درآورد ؟ بديهي است كه اين سوال براي سازمانهاي بزرگ مطرح است ، زيرا در اينگونه سازمانها هميشه دلايلي وجود دارد كهضرورت اجرايي ISO 9000 را ابتدا براي يك قسمت به صورت نمونه و تعميم آن به ساير قسمتها توجيه مي كند. روشن است اگر قسمت انتخاب شده براي نمونه از استقلال كافي برخوردار نباشد، ا زيك سو ممكن است در عمل مشكلااتي پيش آيد و از سوي ديگر باز هم سازمان مزاياي منرتب بر گواهي ISO 9000 نمي تواند به نحو مطلوب استفاده كند.

3- طرح ريزي پروژه
لازم است در تمامي سازمانهايي كه قصد دارند سري استاندارد ISO 9000 رااجرا كنند، فرآيند عمليات و آماده سازي سازمان براي دريافت گواهينامه در يك پروژه مشخص ، تعريف و متمركز شود، مهمترين بخش در طرح ريزي پروژه ،‌انتخاب مديري و مسئول احراي پروژه است ، زيرا همه چيز بستگي به انتخاب درست مدير پروژه و همكاران وي دارد. هنگامي كه انتهاي اين پروژه محدود و مشخص باشد، لازم است برنامه زماني نيز داشته باشد. همچنين هزينه هاي مترتب بر اجراي پروژه بايد در آن پيش بيني و منظور شود.

نكته ديگري كه لازم است در طرح ريزي پروژه ملحوظ شود، نحوه بكارگيري پشتيبانيهاي خارجي از قبيل استفاد هاز مشاوران يا ساير امكاناتو نيروهايخارج از سازمان است .

4- تجزيه و تحليل سازمان
شايد براي مديران سازمان هاي كوچك كه معمولاً موسس سازمان هستند ، تعجب آور باشد وقتي كه گفته شود لازم است آنها خود را مجدداً بشناسند و آن را تجزيه و تحليل كنند.
منظور از تجزيه و تحليل سازمان است است ك هبا نگرشي متفاوت از گذشته وضعيت موجود سازمان از جهات مختلف مورد بررسي و تجزيه و تحليل قرار گيرد. تجزيه و تحليل سازمان در حقيقت ابزاري است براي شناخت شيوه مناسب برنامه ريزي و پيشبرد كار و برقراري ارتباط بين اجزا مختلف برنامه.
هر چند اينگونه تجزيه و تحليل ها در ايجاد يك سيستم مديريت كيفيت بي اهميت نيست ، ولي كافي هم به نظر نمي رسد. به علاوه آنچ هرا كه ما به عنوان تجزيه و تحليل سازمان مدنظر داريم تامين نمي كند.
در اينجا بيشترين توجه ما به فعاليتهاي موجود در سازمان معطوف است ، به عنوان مثال براي ما مهم كه بدانيم در يك ماموريت براي ارسال يك محموله براي مشتري چه اتفاقاقي بوقوع مي پيوندد و چگونه عمل مي شود.
بحث در مورد ضرورتا ين كار و چگونگي انجام آن نيازمندفرصت بيشتر است .

5- ارزيابي مقدماتي (Pre Assessment)
مهمترين قسمت يك سيستم مديريت كيفيت موثر، مجموعه روشها و دستورالعمل هاي كيفيت است كه به منظور حصول حداكثر در كار ، تدوين مي شوند. عمل ارزيابي اوليه بعد از تجزيه و تحليل سازمان و يا همزمان با آن انجام مي شود و هدف آن شناسايي اينگونه شيوه ها و دستورالعمها است . كاملاً روشن است كه لااقل در برخي از محدوده هاي فعاليت هر سازمان ، روشهاو دستورالعمهايي وجود دارند و مورد عمل قرار مي گيرند ( ولي ممكن است به اين عنوان شناخته نشوند)
كه لازم است آنها را مكتوب و مستند كرد تا بتوان آنها راب ا خواستهاي استاندارد تطبيق داد.
معمولاً ميزان كاري كه لازم است تا روشها و دستورالعمهاي موجود به صورت مكتوب درآيد. زياد و صاقت فرسا نيست . بدين ترتيب ارزيابي اوليه تهيه فهرستي خواهد بود كهر وشها و دستورالعمهايي را كه وجود داشته اند و يا بوجود آمده اند و يا بايد بعداً آنها را مكتوب و مستند كرد مشخص مي كند.

نتيجه ديگر ارزيابي اوليه از ديدگاه استراتژيك اين است كه مشخص مي كند درباره هر از روشها و دستورالعمها چگونه بايد خواسته هاي ISO 9000 را منطبق كرده و تامين نمود.

6- طراحي نظام كيفيت و ساختار مستندات
بعد از مرحله ارزيابي مقدماتي لازم است نظام كيفيت سازمان طراحي و ساختار مستندات آن مشخص با توجه به نتايج حاصل از ارزيابي اوليه صورت مي پذيرد.
تهيه و تدوين روشها و دستورالعمهاي سيستم تضمين كيفيت از مهمترين و جدي ترين بخش از پروژه ISO 9000س در سازمان است ، يك سيستم مديريت كيفيت بصورت روزانه باكمك در اينجا بايد توجه دقيق نمو دكه حتماً كار بين همكاران تقسيم شود.
هر قدر در اين مقطع ، ازه مكاران بيشتري استفاده شود، به همان نسيت مشكلات اجرايي هنگام استقرار سيستم كمتر خواهد بود. لذا لازم است در اين مقطع تعداد كافي ازه مكارات شركت به كمك گروه پروژه بيايند و از مشاور نيز راهنمايي هايي لازم براي انجام كار را بگيرند.
چگونگي تهيه و تدوين روشها و دستورالعمها و نكاتي ك بايد در آن رعايت شود، خود موضوع بحث مفصلي است كه در جزوه ديگري به آن پرداخته شده است .

7- مستند سازي
بخش فايل رويت يك نظام كيفيت روشها و دستورالعمها و مكتوب كردن آنها ( مستند سازي ) است . البته بايد توجه كرد كه نظام كيفيت فقط به مستند سازي نمي شود. در مورد سطوح مختلف مستند سازي و جزئيات بيشتر آن در جزوه مستند سازي به تفصيل سخن گفته شده اس آنچه در اينچا بايد گفت است كه در مستند سازي بايد خواسته هاي استاندارد مورد توجه قرار گرفته و مستندات مورد نياز تهيه گرديده و شرايط مناسب براي كنترل مستندات فراهم شود.

8-استقرار نظام كيفيت پس از انجام فرآيند مستندسازي، سازمان بايد پياده ( مستند يافته ) و مدتي نيز عمل كند. استقرار نظام كيفيت را مي توان به صورت تدريجي و يا پس از طراحي در مقطع مشخص انجام داد. بعلاوه مي توان نظام را ا زيك بخش يا قسمت شروع كرد و به تدريج به ساير بخشها تعميم داد. هر يك از شيوه هاي مورد عمل داراي مزايا و معايبي است كه خود مي تواند موضوع بحث مفصل و مستقلي باشد.

9- مميزي داخلي نقش مهمي در اجراي موفقيت آميز كيفيت در هر سازمان بر عهده دارد گروهي كه ايت وظيفه را بر عهده خواهند گرفت، بايد متناسب با اهداف و ماموريت هاي اين كار انتخاب و در مورد چگونگي انجام آن بدرستي آموزش بينند. در مورد چگونگي انتخاب و آموزش مميزين داخلي نيز سخن بسيار است كهدراين مختصر نمي گنجد.

10- ايجاد ارتباط و انتخاب مميز شخص ثالث ٍٍ
براي دريافت گواهينامه ISO 9000 لازم است سيستم مديريت و چگونگي استقرار اين توسط يكي از مميزان مستقل ( شخص ثالث) مورد ارزيابي و مميزي قرار گيرد. معمولاً سازمان هايي كه ISO 9000 را اجرا مي كنند. حداقل از سه شركت صادر كننده گواهينامه پيشنهادمي گيرند و با توجه به جهات اقتصادي و شرايط پيشنهادي آنها يكي را انتخاب مي كنند.
انجام مميزي عملي نيست كه فقط براي يك بار صورت پذيرد . علاوه بر مميزيهاي متعدد كه قبل از دعوت مميزين شخص ثالث توسط مميزين آموزش ديده در داخل شركت انجام مي شود، براي اطمينان از حفظ و نگهداشت سيستم مديريت كيفيت پس از دريافت گواهينامه ISO 9000 عمل مميزي در فواصل زماني معين و بطور منظم بايد تكرار شود. بعلاوه گواهينامه هاي ISO 9000 نيز معمولا براي مدت 3 سال اعتبار دارد. بدين لحاظ ضرورتاً يك ارتباط دائمي بين مميز شخص ثالث و سازمان برقرار خواهد شد كه اهميت و دقت نظر در انتخاب اوليه مميزي را توجيه و اجتناب ناپذير مي كند. از اين جهت انتخاب مميزين مستلزم دفت نظر كافي است .

11- مميزي شخص ثالث ( مميزي صدور گواهينامه )
مميز شخص ثالث نقطه اوج اجراي ISO 9000 است . هر قدر اطلاعات ما از انتظارات مميزان و چگونگي انجام آن بيشتر باشد ، به همان نسيت به اين كار باس هولت بيشتر و تنش كمتري انجام مي شود. هماهنگونه كه اشاره شده مميزي يك عمل يك پاره نيست و بايد به دفعات تكرار شود لذا هر قدر در اين مورد اطلاعات بيشتر داشته باشيم مي توانيم كار را راحت تر انجام دهيم .

12- ارائه گواهينامه (بازاريابي)
براي اين ك هاز تلاش ها و هزينه هاي صرف شده براي دريافت گواهينامه ISO 9000 حداكثر استفاده به عمل آيد لازم است سازمان استراتژي خود را براي استفاده بهين هاز گواهينامه ISO 9000 مشخص و برنامه مناسب را تدوين و اجرا كند.